Natuurmonumenten over klimaatbuffers

We staan in het nieuwe kantoor van Natuurmonumenten. Niet meer in de natuur, maar in de stad. Waarom hebben jullie deze stap gezet?

“Dat klopt sinds medio 2021 zijn we verhuisd naar Amersfoort. Daarmee heeft Natuurmonumenten zich centraler in Nederland gevestigd en bovendien op steenworp afstand van een treinstation. Dat komt de bereikbaarheid en daarmee de duurzaamheid van de vereniging ten goede. Ook past de stad bij ons, we willen middenin de samenleving staan. Bovendien is Amersfoort inmiddels dé plek voor organisaties op het gebied van groen en cultureel erfgoed.”

Natuurmonumenten streeft naar meer ruimte voor de natuur. Wat verstaan jullie daaronder?

“Door de coronacrisis zijn we veel thuis geweest. Dan merk je pas hoe belangrijk de natuur is. Zoals wij de natuur nodig hebben, heeft de natuur ons nodig. Maar ongemerkt hebben we heel veel natuur verloren. Natuurmonumenten wil de natuur in al haar verscheidenheid weer laten groeien. En daar moeten we samen met de Nederlandse samenleving in optrekken.”

Klopt het dat de natuur ons ook helpt tegen klimaatverandering? Bijvoorbeeld bij extreem natte periodes?

“Ja, dat we onze voeten droog houden is niet meer vanzelfsprekend. Orkanen, overstromingen, bosbranden… De wereld kampt met de verwoestende gevolgen van klimaatverandering. Als afvoerputje van Europa heeft klimaatverandering bij ons extra impact. Wateroverlast in stroomgebieden van de Rijn, Maas of Schelde komt vanzelf onze kant op. En daarnaast kampen we met bodemdaling, zeespiegelstijging, ontwatering voor landbouw en verstedelijkte gebieden waar we het water lastig kwijt kunnen. Het traditionele droogpompen van de polders waarmee we eeuwenlang ons hoofd boven water hielden, wordt steeds moeilijker. Nieuwe inzichten winnen gelukkig steeds meer terrein. Zo werkt Natuurmonumenten aan de ontwikkeling van zogenaamde natuurlijke klimaatbuffers.”

Wat zijn deze natuurlijke klimaatbuffers?

“Dit zijn gebieden waar de natuur water kan opvangen en vasthouden en waar het water kan wegzakken of op natuurlijke wijze kan wegvloeien. Hierdoor groeien ze mee met klimaatverandering. Ze maken Nederland veiliger, mooier en dragen bij aan herstel van de natuur. Ook zijn natuurlijke oplossingen goedkoper en flexibeler dan nog hogere dijken en dammen. We kiezen dus voor de natuur als bondgenoot en maken het zo veiliger en mooier.”

En zitten er nog meer voordelen aan klimaatbuffers?

“Klimaatbuffers gaan vaak samen met een betere waterkwaliteit, een betere drinkwatervoorziening, duurzame landbouw en ruimte voor recreatie. Maar geeft ook opnieuw ruimte aan de natuur en dus geeft het ook een boost aan biodiversiteit.”

Dit jaar gaat de bijdrage van onze biodiversiteitscampagne naar Natuurgebied Lampenbroek. Kun je daar meer over vertellen?

“Natuurgebied Lampenbroek ligt onder Klarenbeek in de provincie Gelderland. Door het gebied stromen drie beken: de Verloren Beek, de Loenense Beek Noord en de Voorsterbeek. Helaas verdrogen deze beken door een te lage grondwaterstand en neemt de afwisseling in bloemen, planten en dieren elk jaar verder af. De lage grondwaterstand komt door de verandering van het klimaat, omdat er in korte tijd meer regen valt en de periodes van droogte langer duren.”

Wat gaat Natuurmonumenten precies doen in Lampenbroek en wat levert het op?

“In opdracht van provincie Gelderland richten waterschap en Natuurmonumenten het natuurgebied anders in dan het nu is. Dit wordt het nieuwe waterdenken genoemd waarbij sprake is van een integrale aanpak met water als leidend principe. Beken worden minder diep gemaakt en gaan meanderen (rivieren die bochtig door het landschap kronkelen) met bomen langszij. Feitelijk krijgen de beken hierdoor de mogelijkheid om te overstromen. Deze klimaatbuffer levert ook nieuwe begroeiing op zoals blauwgrasland, veldrusschraalland, bosbiesassociatie, dotterbloemhooiland, kleine zegge en elzenzegge. En nieuwe planten zorgen ook weer voor nieuwe insecten en andere bewoners oftewel een toename van biodiversiteit. Dat is goed nieuws want als de biodiversiteit hoger is, is het ecosysteem robuuster en kunnen planten en dieren er gemakkelijker overleven.”

Investeren in biodiversiteit is voor Weleda niet nieuw. Elk jaar schenkt Weleda aan biodiversiteitspartners Plantentuin Meise en Natuurmonumenten een bijdrage om biodiversiteit in Nederland en België en de rest van de wereld te behouden en herstellen.

Heb jij nu zin gekregen om er op uit te gaan? Ontdek de gebieden van Natuurmonumenten.